Jesteś harcerką! Nosisz szary mundur, a na piersi Twej błyszczy krzyż harcerski z napisem „Czuwaj”. Dostałaś go w uroczystym dniu przyrzeczenia, kiedy te słowa: „jesteś harcerką” zostały wypowiedziane jakby formułą, pasująca Cię na rycerza.

I odtąd jesteś harcerką - chodzisz na zbiórki zastępu i drużyny, bierzesz udział w wycieczkach, pewno już byłaś w obozie, a w dniu Święta Państwowego szłaś ze swą drużyną w defiladzie. Wszyscy w Twym otoczeniu wiedzą, że należysz do Z.H.P., a Ty sama jesteś pewno dumna z tego, że jesteś członkiem organizacji (...). Wiesz pewno, że wiele harcerek i harcerzy oddało swe życie w służbie dla Polski, i że wśród żyjących dużo jest ludzi zasłużonych i ważnie dziś w państwie pełniących obowiązki, którzy wyszli z harcerskich szeregów. Skoro więc jesteś członkiem tej organizacji, to czujesz, że i Ty uczestniczysz w zasługach jej przeszłości i korzystasz z dobrego imienia Związku.

Na pewno też lubisz życie harcerskie i jesteś przywiązana do swej drużyny, gdyż zawdzięczasz jej wiele przeżyć pięknych, miłych i wesołych. Ale czy zastanawiasz się czasem nad tym, czym właśnie jest harcerstwo i jak Twoja w nim rola?

Jest wiele osób w Polsce, pamiętających dobrze powstanie harcerstwa jeszcze przed (I) wojną, jego pierwsze kroki, skierowane od samego początku ku służbie dla Polski i dążeniu do odzyskania jej Niepodległości. Dla tych ludzi znających przedwojenne i wojenne pokolenia harcerskie, harcerz czy harcerka są do dziś dnia synonimem ochoczej i ofiarnej służby dla Ojczyzny, istotą dążącą niestrudzenie, przez prace dla innych, przez czynną postawę wobec życia, do prawdy i dobra, do przebudowy teraźniejszości na doskonalszą przyszłość.

Ale są też inni i tych jest najwięcej, którzy mało, albo wcale nic nie wiedzą o naszej historii i tradycji i nie wnikają głębiej w nasze założenia ideowe; sąd zaś o organizacji harcerskiej wydają na podstawie obserwacji dzisiejszych harcerzy i harcerek, z którymi się stykają. Te osoby różne mają zdanie o harcerstwie- czasem bardzo dobre i życzliwe, czasem złe, a czasem po prostu nie zadają sobie trudu, by wydawać sąd o naszym ruchu, gdyż uważają go za dziecinną zabawę podrastającej młodzieży.

Jakżeż to możliwe, by opinie o tej samej organizacji były tak różne? Czy myślałaś kiedyś o tym, że harcerstwo nie jest instytucją niezmienną, choć ma niezmienne zasady ideowe i cele, a nie jest nią dlatego, że dopiero zrealizowane w życiu nabierają te zasady i cele wartości i znaczenie. Każde pokolenie harcerskie musi je na nowo przeżyć, uznać za swoje własne i wcielić w czyn, inaczej cała nasza ideologia stanie się mitem, legendą przeszłości, z której nic w życiu nie pozostało. To też to, jakie jest dzisiejsze harcerstwo, nie zależy od jego przeszłości, ani od ludzkiej o nim opinii, ale od nas samych, dziś żyjących harcerek i harcerzy, od tej stutysięcznej rzeczy, wśród której i Ty jesteś z harcerskim krzyżem na piersi.

Gdy składałaś przyrzeczenie, gdy przypinano Ci ten krzyż na szarym mundurze, weszłaś w tej chwili w duchowy krąg tych wszystkich, dla których nasz ruch był treścią życia; podałaś rękę tym co odeszli „na wieczną wartę” i tym co w trudzie dnia codziennego pełnią całym życiem służbę harcerską. Przyjęłaś za swoją ideową przeszłość harcerstwa i wzięłaś odpowiedzialność za jego przyszłość.

Odtąd i od Ciebie zależy, jakie jest harcerstwo dzisiejsze, i Ty musisz myśleć o tym i starać się, by nasz ideał służby „Bogu, Polsce i bliźnim” coraz pełniejszym blaskiem świecił w codziennym życiu, coraz lepiej był realizowany.

Nie możesz już być obojętną, letnią, nijaką lecz musisz wierzyć silnie, czuć gorąco, pracować wytrwale. Nie możesz żyć marnie, z dnia na dzień, nie widząc życia, które Cię otacza i swojej i swojej w nim roli.

Jesteś harcerką, to znaczy, że wzięłaś na swoje młode ramiona testament przeszłości, to znaczy, że obiecałaś samej sobie i wszystkim, którzy wierzą w harcerstwo, że wydobędziesz z siebie siły najlepsze, porywy najszlachetniejsze, wolę najhartowniejszą i oddasz je ochoczo i bez reszty w ofiarną służbę ideałowi.

/ JADWIGA WIERZBIAŃSKA - Naczelniczka Harcerek w latach 1931-1937 /

Na Tropie, 1934, nr 2, s.15