Z Raportu WOSM "Analiza rozwoju duchowego w skautingu"

Raport z analizy dla grupy zadaniowej

"Duty to God" (Obowiązki wobec Boga)

Maj 2017 r.

[warto zapoznać się z całością tego materiału, dostępnego na stronach WOSM]

Na naszych forach harcerskich co jakiś czas przetacza się dyskusja o alternatywnych Rotach Przyrzeczenia, zapraszamy do przeczytania krótkiej historii "Duty to God" w Konstytucji WOSM:

Raport, Rozdział 1.2 KRÓTKA HISTORIA "OBOWIĄZKU WOBEC BOGA" W KONSTYTUCJI ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI SKAUTOWEJ

Początkowa różnorodność:

Eksperymentalny obóz Baden-Powell'a na wyspie Brownsea w sierpniu 1907 roku jest często uznawany za początek ruchu skautowego, choć jego szybki rozwój został zainspirowany przez publikację nieco eklektycznego poradnika - Skauting dla chłopców, na początku następnego roku.

Skauting, w swych początkach, był zjawiskiem wynikającym nie z pragnienia stworzenia organizacji lub ruchu, ale z podążania przez społeczeństwo inspirującej postaci i jej wizji kształtowania dobrych obywateli.

W tej wizji Prawo i Przyrzeczenie w Skautingu dla Chłopców są w równym stopniu częścią ram wyobrażonych (Vallory, 2012, s. 10-11), tak jak postacie z Księgi Dżungli miały być dla wilczków. Chociaż później weszły w formalną rolę konstytucyjną, to nie było to ich pierwotnym celem. Bardzo wcześnie w swojej historii skauting wyrósł poza brytyjską społeczność chrześcijańską i granice geograficzne krajów w przeważającej części chrześcijańskich, rozprzestrzeniając się na kraje muzułmańskie, jak również te, których większość stanowią buddyści, hinduiści, konfucjaniści lub animiści. Na przykład w 1909 roku w Leeds, w Wielkiej Brytanii, powstała żydowska grupa skautowa, zaś w Indiach skauting rozpoczął działalność w tym samym roku i szybko rozwinął się zarówno wśród rodzimych mieszkańców, jak i emigrantów.

Dopiero w 1909 roku w Wielkiej Brytanii powstała Boy Scouts Association, a w 1922 roku - powstał Międzynarodowy Komitet Boy Scouts.

Podczas gdy większość krajów podążała za brytyjskim modelem jednego stowarzyszenia obejmującego różne podejścia do religii, sytuacja była nieco inna we Francji i Belgii. Tam,

zgodnie z zasadą rozdziału kościoła od państwa, powstawały oddzielne skautowe stowarzyszenia laickie (świeckie) i religijne (zazwyczaj protestanckie) i ten wzorzec był też powielany w koloniach tych krajów (WOSM, 2001, s. 36). Tak więc, kiedy w 1922 roku z istniejących Narodowych Organizacji Skautowych utworzono międzynarodową organizację, w jej skład weszły także te, które "nie prowadziły działalności religijnej żadnego rodzaju" (Vallory, 2012, s. 136).

Lazlo Nagy podsumowuje to w następujący sposób: "wszystkie krajowe stowarzyszenia zostały uznane bez żadnych warunków wstępnych tak, jak to obiecano dwa lata wcześniej w Londynie. Oznaczało to, że w niektórych krajach założycielskich, zaakceptowano świeckie Stowarzyszenia bez wyraźnego odniesienia do służby Bogu" (1985, p. 137). [Do tej sytuacji odnosi się "słynny" wcześniejszy cytat BiPi z listu do E. Nagnowskiego o "skautingu bez Boga" - przyp. Red HR]

Powszechnie przyjmuje się, że było sześć takich Stowarzyszeń. Jednakże, faktyczny zakres był szerszy, w tym Belgia (BSB), Francja (EDF), Luksemburg (FNEL), Portugalia (AEP), Madagaskar (Kiadini), Senegal (EDS), Dania (DDS), Niemcy (BdP), Holandia (NPV), Norwegia i Szwajcaria.

Afirmacji miejsca religii dokonała:

Międzynarodowa Konferencja Skautów w 1924 r., w Kopenhadze, potwierdzając miejsce duchowości i otwartości na wszystkie religie.

Stwierdzono również, że skauting powinien wzmacniać wiarę religijną. To ostatnie stwierdzenie zostało dodane w odpowiedzi na obawy biskupów katolickich i innych przywódców religijnych, że uczestnictwo w otwartym ruchu, jakim stał się już skauting, może służyć podważaniu religijnej przynależności i tożsamości religijnej (Vallory, 2007, s. 105).

Rezolucja 14/24 Zasady Skautingu

Międzynarodowa Konferencja Skautów oświadcza, że Ruch Skautowy jest ruchem o charakterze narodowym, międzynarodowym i uniwersalnym, którego celem jest obdarzenie każdego narodu i całego świata młodzieżą silną fizycznie, moralnie i duchowo.

Ruch jest uniwersalny w tym sensie, że kładzie nacisk na powszechne braterstwo między wszystkimi skautami każdego narodu, klasy czy wyznania. Ruch skautowy nie ma tendencji do osłabiania, lecz przeciwnie, wzmacnia indywidualną wiarę religijną. Prawo Skautowe wymaga, by harcerz prawdziwie i szczerze praktykował swoją religię, a polityka Ruchu zabrania wszelkiego rodzaju sekciarskich nacisków religijnych na spotkaniach skautów różnych wyznań.

Po 1924 roku Międzynarodowy Komitet formalnie rozpatrywał wnioski o członkostwa, zatwierdzając szereg wariantów Prawa Skautowego - dla buddystów ("Obowiązek wobec mojej religii"), hinduistów ("moja Dharma"), i niektórych stowarzyszeń muzułmańskich ("Być wiernym Bogu i podążać śladami Jego Proroka i Jego Uczniów") (WOSM, 2001, s. 37).

Należy podkreślić, że w tych trzech przypadkach Roty Przyrzeczenia nie były "alternatywnymi rotami", ale wyrażeniem obietnicy "z Bogiem" zgodnie z różnymi wierzeniami religijnymi. W rzeczywistości, od początku istnienia Ruchu, koncepcja Baden-Powell’a dotycząca "obowiązku wobec Boga" miała w równym stopniu odnosić się do religii niemonoteistycznych, takich jak hinduizm lub tych, jak np. Buddyzm, które nie uznają osobowego Boga. (WOSM, 2001, s. 37)

Ostrożne uznanie różnorodności:

Komitet Międzynarodowy w 1932 roku potwierdził wymóg zapisu Obowiązku wobec Boga w Rocie Przyrzeczenia, zakładając, że organizacje, które go nie miały, mogły pozostać, mając nadzieję, że w pewnym czasie wprowadzą Rotę uznawaną za pełną.

Raport Scouting and Spiritual Development cytuje to obszernie i warto to tutaj powtórzyć.

Sprawa ta była obszernie dyskutowana na Drugiej Międzynarodowej Konferencji w Paryżu w 1922 roku, i uznano, że skoro te stowarzyszenia, które nie zmieniły Przyrzeczenia Skautowego już zostały uznane, nie byłoby słuszne anulowanie ich członkostwa, ale wyrażono nadzieję, że w odpowiednim czasie dostrzegą one swoją drogę do wprowadzenia pełnego Przyrzeczenia Harcerskiego.

Komitet Międzynarodowy postanowił, że w przypadku nowych stowarzyszeń ubiegających się o uznanie, przyjęcie pełnego Przyrzeczenia z obowiązkiem wobec Boga musi być traktowane jako warunek sine qua non. Dlatego od 1922 r. żadne nowe stowarzyszenie nie zostało uznane, jeśli jego Przyrzeczenie nie zawierało klauzuli "Obowiązku wobec Boga".

Zdarzyły się dwa lub trzy przypadki, w których nowe stowarzyszenia wnioskujące o uznanie nie miały zawartej tej klauzuli w swych Rotach, ale w każdym z tych przypadków pełne przyrzeczenie zostało przyjęte przed formalnym uznaniem.

Komitet Międzynarodowy uważał, że jest bardzo ważne, aby każde stowarzyszenie, które chce być uznane za członka Światowego Ruchu Skautowego, powinno być przygotowane na przyjęcie bez żadnych pominięć podstawowych zasad ustanowionych przez Naczelnego Skauta, gdy zakładał Ruch. Zasady te przetrwały próbę dwudziestu pięciu lat i i zostały uznane za możliwe do przyjęcia nie tylko przez kraje chrześcijańskie, ale także przez ludzi innych religii, mahometan, żydów, itd. (WOSM, 2001, str. 37-38)

Kwestia potencjalnie dzieląca:

12 Międzynarodowa Konferencja Skautowa 1949, Elvesaeter, Norwegia

Na 12 Międzynarodowej Konferencji w 1949 r. wysunięto propozycję, za którą mocno argumentowano, aby stowarzyszenia, które nie mają w swoim przyrzeczeniu Obowiązku wobec Boga lub swojej religii, nie powinny być dłużej uznawane za członków.

Po, jak się wydaje, gorącej trzydniowej debacie, wniosek podzielił konferencję, która głosowała 72 za i 72 przeciw. Został on odrzucony na podstawie głosu decydującego przewodniczącego i został usunięty z protokołu (Vallory, 2012, s. 137).

Vallory podaje oficjalny pogląd, który obowiązywał później: "Skauting i wiara są nierozłączne, nawet jeśli istnienie skautingu laickiego dowodzi, że formuła ta może zostać pominięta, zachowując zobowiązanie do wychowania w wymiarze duchowym bez utraty tożsamości skautingu". (Vallory, 2012, p. 137).

W stronę luźniejszej interpretacji:

Dwanaście lat później XVIII Konferencja w Lizbonie rozważyła propozycję luźniejszego sformułowania Służby Bogu (Duty to God) w kategoriach "duchowego wymiaru wychowania" - "duchowej rzeczywistości" lub "wyższej siły duchowej we wszechświecie". Chociaż niektórzy delegaci argumentowali przeciwko temu, ostateczna rezolucja brzmi następująco:

Rezolucja 8/61 Obowiązek wobec Boga

Konferencja uznaje, że Obowiązek wobec Boga/Religii jest podstawą filozofii i intencji Ruchu Skautowego. Dla stowarzyszeń skautowych, które sobie tego życzą, Przyrzeczenie musi być tak sformułowane, aby uwzględniało fakt, że wśród ich członków mogą być osoby wierzące w Osobistego Boga, jak również i te, które uznają duchową Rzeczywistość.

Każda taka informacja musi być zgodna z oryginalnym Przyrzeczeniem które uznaje w Przyrzeczeniu najwyższą duchową Obecność.

Konferencja postrzega jako odpowiedzialność organizacji skautowej, potrzebę dotarcia do jak największej liczby chłopców w obszarze swego oddziaływania, aby prowadzić ich ku życiu duchowemu oraz zapewnienie, że wiara religijna, którą skaut wyznaje, jest w pełni dla niego obecna.

Przedostatnim wydarzeniem w tej krótkiej historii jest przyjęcie zrewidowanej konstytucji przez 26. Światową Konferencję Skautową w Montrealu w 1977 roku.

Potwierdza ona duchowy składnik celów skautingu i mówi o Obowiązku wobec Boga jako o "Przestrzeganiu zasad duchowych, lojalności wobec religii, która je wyraża i akceptacji

wynikających z nich obowiązków." (WOSM, 2001, s. 40). Wymagane jest, aby każda NSO posiadała zatwierdzone Przyrzeczenie i Prawo Skautowe, które odzwierciedlają zasady skautowe "w języku właściwym dla kultury i cywilizacji każdej Narodowej Organizacji Skautowej" (WOSM, 2001, s. 40).

Warto zauważyć, że Raport Skauting i Rozwój Duchowy,

podkreśla, że zasady te są osadzone w programie wychowawczym i dlatego powinny być rozumiane dynamicznie (WOSM, 2001, s. 41)

Ostatnim etapem jest gwałtowny rozwój skautingu po upadku komunizmu.

Raport Skauting i i rozwój duchowy omawia szczególne wyzwania, które wynikają z kultury, w której słowo Bóg było trudne do użycia.

Czytamy w nim:

Pytanie, z którym Skauting musiał się zmagać, brzmiało: czy imię Boga może być narzucone młodym ludziom, którzy są całkowicie "zsekularyzowani" z głęboko zakorzenionymi uprzedzeniami?

Rozwiązanie przyjęte przez Komisję Konstytucyjną, przy wsparciu Komitetu Światowego, było następujące:

W pierwszej kolejności Komisja Konstytucyjna opracowała definicję wymiaru duchowego, którą uznano za spójną zarówno pod względem teologicznym, jak i wychowawczym: "Akceptacja rzeczywistości duchowej i poszukiwanie jej pełnego znaczenia.”

W ten sam sposób Komitet przyjął następujące sformułowanie dla Przyrzeczenia:

"Wypełnić mój obowiązek wobec Boga, to znaczy przyjąć Rzeczywistość duchową i szukać jej pełnego znaczenia".

Czyniąc to, Komisja Konstytucyjna, przy wsparciu Światowego Komitetu Skautowego, zauważyła, że może być użyta jedna i/lub druga część sformułowania, ale w żadnym wypadku Przyrzeczenie nie może być pozbawione wymiaru duchowego. Powyższe sformułowanie zostało uznane za "sformułowanie kierowane do dorosłych", które będzie musiało być dostosowane do wieku, języka itp. członka. (WOSM, 2001, str. 41)

Jacques Moreillon, ówczesny sekretarz generalny WOSM, w przemówieniu do swojego następcy, opisał ten okres jako ten, w którym "uznając 37 nowych krajów w ciągu tych 15 lat, głównie dzięki upadkowi imperium sowieckiego”, za czas w którym stanęliśmy twardo w obronie zasad skautingu, unikając łatwego lub 'pro-forma' uznawania „pseudo-skautowych” organizacji pozbawionych wymiaru duchowego." (2004, cyt. w Vallory, 2007, s. 146-7).