Nasz region, dawna Galicja, jest kolebką harcerstwa. W odróżnieniu od innych terenów objętych zaborami, tutaj Polacy mogli legalnie i dość swobodnie się zrzeszać, organizować, dlatego pierwsze drużyny i zastępy powstawały począwszy od 1910 roku właśnie tu: w Sanoku, we Lwowie, Przemyślu, Jarosławiu, Rzeszowie. A ponieważ skauting wychowuje przede wszystkim poprzez kontakt z przyrodą, samodzielność i wyzwania, Karpaty, w tym Bieszczady w naturalny sposób stały się miejscem na wymarzone obozy, biwaki i wędrówki.

Wiemy z dokumentów, że w np. 1925 roku harcerze z Sanoka obozowali w Bystrem koło Baligrodu, w 1926 roku I Drużyna Męska z Jarosławia i harcerki z Przemyśla zorganizowali obozy w Uhercach koło Leska, a w roku 1933 harcerze z Brzozowa rozbili obóz w Maniowie koło Łupkowa, a w roku 1938 Hufiec Rzeszów zorganizował zgrupowanie obozów w Komańczy. Tak było przez cały okres międzywojenny. Po II wojnie światowej, w latach 50-tych, harcerze zaczęli wracać w Bieszczady, a ich obecność przerodziła się w HALMS – Harcerską Akcję Letnią Młodzieży Starszej.

Uczestnicy obozów pomagali mieszkańcom zagospodarować noszące jeszcze ślady walk tereny naprawiając drogi, pracując przy wąskotorówce, prowadząc punkty medyczne czy zielone przedszkola. Na szeroką skalę rozwinięto te działania ogłaszając w 1974 roku – a więc dokładnie 50 lat temu – Operację Bieszczady’40, za sprawą której powstały dziesiątki stanic, a pod połoniny zjechały tysiące harcerzy.

Po 1989 roku przekształciła się ona w Bieszczadzką Akcję Letnią trwającą do czasów współczesnych. Tysiące harcerzy przyciągnęły też Polowe Zbiórki Harcerstwa Starszego czy słynne bieszczadzkie rajdy. Przez dziesięciolecia obozy pod połoninami obrosły w legendy, a bieszczadzkie piosenki popularnego zespołu „WOŁOSATKI” (również świętujących swoje 50-lecie) promują region w Polsce i za granicą.

W ten sposób przez Bieszczady przewinęło się ok. 70 tysięcy harcerzy w kilku pokoleniach, a niektóre stanice działają po dzień dzisiejszy. Uczestnicy obozów stali się najwierniejszą grupą turystów odwiedzających Bieszczady i dziś wracają tu z całymi rodzinami. Dlatego postanowiliśmy tę bogatą historię ująć w jedną historyczną klamrę – Jubileusz 100-lecia harcerstwa w Bieszczadach.( źródło: Podkarpacki Portal Informacyjny)

Hm. Alicja Wosik-Majewska